Stoma operatie
Er zijn verschillende soorten stoma's. De naam van de darmstoma verwijst naar het deel van de darm dat gebruikt is om de stoma aan te leggen. Een stoma steekt zo'n twee tot drie centimeter uit boven de huid en is rozerood van kleur. Het ziet er ongeveer zo uit als het slijmvlies van je wang. Een stoma is dus het stukje darm dat uit je buikwand steekt, en niet het zakje!
We onderscheiden de volgende soorten stoma's:

- Colostoma;
- Ileostoma;
- Urinestoma.
Colostoma
Een colostoma is gemaakt van de dikke darm en wordt daarom ook wel een dikkedarmstoma genoemd. Je krijgt een colostoma bijvoorbeeld na een hemicolectomie: het verwijderen van een gedeelte van de dikke darm. Een hemicolectomie is noodzakelijk bij een ziekte die voorkomt dat de ontlasting het lichaam via de natuurlijke weg kan verlaten. Het gezonde deel van de darm wordt dan door de buik naar buiten geleid naar een stoma. Een colostoma kan tijdelijk of permanent zijn en wordt meestal aan de linkerkant van de buik aangelegd.
Ileostoma -> Deze krijg ik!
Indien een stoma wordt gemaakt van de dunne darm spreken we van een ileostoma of dunnedarmstoma. Je krijgt een ileostoma bijvoorbeeld na een colectomie: het in zijn geheel verwijderen van de dikke darm. Een ileostoma komt soms ook voor als de chirurg het achterliggende deel van de darm een tijd rust wil geven om te herstellen. Een ileostoma bevindt zich meestal aan de rechterkant van je buik en kan dus tijdelijk of permanent zijn.
Urinestoma
Een urinestoma is een kunstmatige uitgang voor de urinewegen en wordt gemaakt van een stukje dunne darm. Een urinestoma komt bijvoorbeeld voor bij blaaskanker.
Aanleg van de Ileostoma
Een ileostoma kan op verschillende delen van de dunne darm worden aangelegd. Er zijn 2 verschillende operatietechnieken om de ileostoma aan te leggen. Welke techniek in uw geval wordt toegepast, hangt af van uw situatie. U bespreekt dit met de specialist en stomaverpleegkundige.
Eindstandig stoma
Een eindstandig stoma heeft één opening waar de ontlasting uitkomt. Bij een eindstandig ileostoma wordt het uiteinde van de dunne darm naar buiten gehaald, omgeslagen van binnen naar buiten en vervolgens aan de huid vastgehecht. Er komt ontlasting en lucht naar buiten. Het kan zijn dat een deel van de dikke darm en/of de endeldarm nog in de buik aanwezig is. In dit geval kan er nog slijm via de anus naar buiten komen. Soms is dan een herstel operatie mogelijk waarbij een nieuwe verbinding gemaakt wordt van de (dunne) darm met de dikke darm of endeldarm. Een eindstandig stoma is meestal blijvend.

Voorbereiding op de operatie
Gesprek met de stomaverpleegkundige
Voordat u geopereerd wordt, heeft u een gesprek met de stomaverpleegkundige. Tijdens dit gesprek krijgt u uitleg over de stoma en over wat een stoma betekent in het dagelijks leven. U kunt de stomaverpleegkundige al uw vragen stellen.
De stomaverpleegkundige bespreekt met u waar de stoma komt. Dit wordt op uw buik afgetekend. Meestal komt een ileostoma rechts op de onderbuik. Waar de stoma precies komt, hangt van allerlei zaken af. De stomaverpleegkundige zal u verschillende vragen stellen. Bijvoorbeeld over uw levensstijl, beroep, religie, kleedgewoonten, hobby's en sport. Maar ook de plooien op uw buik hebben invloed op de plaatsbepaling.
De afgetekende plaats is voor de chirurg een belangrijke markering waarvan alleen om medische reden wordt afgeweken. In een spoedsituatie ontbreekt de tijd voor een rustige plaats bepaling. De chirurg kiest dan de beste plek, op basis van ervaring en medische mogelijkheden.
Stomamateriaal uitproberen
Al voor de operatie bespreekt u samen met de stomaverpleegkundige welk stomamateriaal voor u het meest geschikt lijkt (tenzij er sprake is van een spoedsituatie). De stoma verpleegkundige zal u vragen of u voor de operatie alvast verschillende stomamaterialen wilt uitproberen. Zo weet u hoe het opvangmateriaal voelt en of de gekozen plek goed is.
Voorafgaand aan de operatie heeft u een gesprek met de chirurg. Hij of zij controleert of de stomaplaats duidelijk is gemarkeerd en of alles voor u duidelijk is. Heeft u vragen, schroom niet om die te stellen.

Na operatie ileostoma
Controle van de stoma
Na de operatie komt de chirurg bij u langs om u te vertellen hoe de operatie is gegaan. Uw stoma wordt de eerste dagen regelmatig gecontroleerd door de (stoma)verpleegkundigen. Er wordt bijvoorbeeld gekeken naar de kleur van de stoma, de toestand van de huid, de afmetingen van de stoma en de hechtingen. Dit is bedoeld om er op tijd bij te zijn als er complicaties optreden.
Veel mensen vinden het moeilijk om de stoma voor de eerste keer te zien, ook omdat deze in het begin vaak nog opgezwollen is. Wanneer u wilt, kunt u de eerste keer samen met de (stoma)verpleegkundige en een van uw naasten kijken. De (stoma)verpleegkundige weet hoeveel impact het kijken naar uw stoma kan hebben. Zij/hij kan uitleg geven over de stoma. Wat is er te zien en wat gaat er nog veranderen aan de vorm en de kleur? U krijgt alle gelegenheid om vragen te stellen.
Stoma zelf verzorgen
De stomaverpleegkundige en afdelingsverpleegkundige helpen u bij het wennen aan de stoma. Ze laten u zien hoe u de stoma kunt verzorgen. U begint daar meteen mee. Wanneer u wordt ontslagen uit het ziekenhuis, bent u in staat om uw stoma zelf te verzorgen. Kunt u het niet zelf, dan zal de stomaverpleegkundige ervoor zorgen dat dit thuis goed wordt geregeld.
Voordat u naar huis gaat, controleert de stomaverpleegkundige uw stoma en informeert of er nog vragen of onduidelijkheden zijn. De stomaverpleegkundige zal u uitleggen waar u terecht kunt bij problemen en mogelijke complicaties met uw stoma. Ook regelt de stomaverpleegkundige de stomamaterialen die u thuis gaat gebruiken.
Het is aan te raden om tijdens uw ziekenhuisopname tenminste eenmaal uw partner/naaste mee te laten kijken met de stomazorg. Dit helpt om te leren omgaan met de stoma en vermindert de eventuele onzekerheid.
Afhankelijk van het ziekenhuis belt de stomaverpleegkundige u binnen enkele dagen na het ontslag op om te vragen hoe het gaat. U kunt in dit gesprek uw vragen stellen. Meestal wordt er al bij het ontslag uit het ziekenhuis een afspraak gemaakt voor de eerste nacontrole op de polikliniek.
Er is veel voor u veranderd. U gaat naar huis met een stoma. Dat zal zeker in het begin best wennen zijn. Uw lichaam ziet er anders uit dan voor de operatie. En soms is het even zoeken naar kleding waar u zich prettig in voelt. Het verlies van contintentie geeft soms een ongemakkelijk gevoel. Uw stoma -verpleegkundige begeleidt u bij het omgaan met deze gevoelens en kan u advies geven.
Eerste nacontrole
Binnen enkele weken na ontslag uit het ziekenhuis komt u voor de eerste nacontrole. Bij deze nacontrole kijkt de chirurg (en de stomaverpleegkundige) of het goed gaat met u en met de stoma. Tijdens dit gesprek kunt u ook aangeven wat uw ervaringen waren en of de behandeling aan uw verwachtingen heeft voldaan.